Kniptorren (Elateridae)

 

Kniptoren waar er in Nederland 45 soorten van bestaan zijn wel mooi om te zien maar zijn zeer schadelijk voor allerlei soorten gewassen. Vooral de larve die ritnaald of koperworm genoemd wordt, deze vreet aan de wortels van de planten ook de bladeren laten ze niet met rust. En voor aardappelvelden kan het een ware ramp betekenen omdat ze in de aardappel met velen te gelijk gangen gaan boren.

 

 

Het volwassen dier die zo’n 13 mm groot wordt is overigens minder schadelijk, maar ja dan is het leed reeds geleden... In bijvoorbeeld aardappelenplanten, bieten, diverse kolen, witlof, peen etc vreten ze ook aan de wortelhalzen. Hierdoor verwelkt de plant en is niet meer te redden, worden ze niet op tijd bestreden dan is dat een grote ramp voor de boeren, over de bioboeren maar niet te spreken die hun gewassen maar beperkt kunnen beschermen doordat ze geen chemische bestrijdingsmiddelen mogen gebruiken.. De ritnaalden worden ongeveer 2 cm groot en verblijven 3 tot 5 jaar in de grond waar ze dus onbeschaamd aan de wortels knagen en andere kleine diertjes ook niet met rust laten. Tijdens de eerste 4 jaar maken de larven 6 tot 10 larvestadia door, waarbij ze steeds een stukje groter worden.

 

 

De kniptor dankt zijn naam aan het feit dat als hij op zijn rug op de grond ligt, om te springen hij met zijn kop hard achteroverslaat op de grond zodat hij weer op zijn poten terecht kan komen. Daarbij hoor je het geluid alsof iemand met zijn vingers knipt. Vaak moet hij dat wel meerdere keren doen om weer om de wereld weer van de goede kant te bekijken. Deze techniek gebruikt hij ook als hij gepakt wordt door een roofdier zoals bijvoorbeeld een vogel, deze schrikt daarvan en laat de kniptor dan vaak ook weer los. Om zich verder te beschermen kan hij ook zijn antennes en poten verbergen in groeven die hij onder zijn lichaam heeft. Overigens kan de kniptor ook goed vliegen alleen kan hij dit niet vanaf de grond maar moet hij dit vanaf een bepaalde hoogte doen, dus moet hij omhoog klimmen op de plant om dit te kunnen bewerkstelligen. De kniptor overwintert op de grond en leggen ongeveer 200 eitjes. De larven kruipen in april of mei na 30 tot 60 dagen uit het eitje en gaan opzoek naar de planten om hun wortels te eten zoals ik eerder heb beschreven maar schuwen daarbij ook niet om wormen of andere soorten larve te verorberen. Verder is gek genoeg niet veel meer bekend over de kniptor…